Page 54 - Fabio Gasti (a cura di), Seneca e la letteratura greca e latina. Per i settant’anni di Giancarlo Mazzoli, Pavia, Pavia University Press, 2013
P. 54
42 Carmen Codoñer
leg. agr. 1,27 quod si vos vestrum mihi studium, patres conscripti, ac communem
dignitatem defendendam profitemini, perficiam profecto id, quod maxime res
publica desiderat, ut huius ordinis auctoritas, quae apud maiores nostros fuit,
eadem nunc longo intervallo rei publicae restituta esse videatur.
Verr. 1,37 etenim si haec perturbare omnia ac permiscere volumus… si nullam
religionem sors habebit, nullam societatem coniunctio secundae dubiaeque fortunae,
nullam auctoritatem mores atque instituta maiorum.
Verr. 5,85 vide quid intersit inter tuam libidinem maiorumque auctoritatem, inter
amorem furoremque tuum et illorum consilium atque prudentiam.
Verr. 5,25 cui civitati maiores nostri maximos agros atque maximos
concesserunt, quam inmunem esse voluerunt, haec apud te cognationis fidelitatis
vestustatis auctoritatis ne hoc quidem iuris optinuit, ut…
Verr. 5,93 ecquid te ratio iuris, ecquid interdictorum dissimilitudo, ecquid auctoritas
maiorum commovet?
invent. 1,101 primus locus sumitur ab auctoritate, cum commemoramus, quantae
curae fuerit iis, quorum auctoritas gravissima debeat esse: diis inmortalibus, qui
locus sumetur ab sortibus…; item maioribus nostris, regibus, civitatibus,
gentibus, hominibus sapientissimis, senatui, populo, legum scriptoribus.
Cato 60 apex est autem senectutis auctoritas.
nat. deor. 3,7 tum Cotta: «… mihi quidem ex animo exuri non potest, esse deos, id
tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate maiorum, cur ita sit nihil tu me
doces».
Lael. 13 plus apud me antiquorum auctoritas valet vel nostrorum maiorum qui
mortuis tam religiosa iura tribuerunt…
fam. 13,28a,1 nec Lacedaemonii dubitare arbitror quin ipsa sua maiorumque
suorum auctoritate satis commendati sint fidei et iustitiae tuae…
En todos los casos Cicerón atribuye a sus antepasados o a los de otro pueblo (los
lacedemonios) una auctoritas que confiere o confirma la validez de alguna norma
colectiva. En una enumeración de instituciones con responsabilidades derivadas de la
auctoritas (invent. 1,101) los maiores ocupan el primer lugar, seguidos de reyes,
comunidades ciudadanas, pueblos, etc. En Verr. 1,37 especifica que mores institutaque
maiorum gozan de la auctoritas. Y aunque no concretamente los maiores, me parece
significativa la escueta frase del Cato 60 apex est autem senectutis auctoritas.
Nada de esto encontramos en Séneca; el pasado representado por los maiores no
aparece marcado nunca por la auctoritas. Como tampoco la vejez o la antigüedad. Es
evidente que Séneca representa una posición alejada de Cicerón. Lo que para Cicéron
es casi un símbolo, los maiores, para Séneca no es otra cosa que la suma de individuos,
de seres humanos que han vivido en épocas ya pasadas. En cuanto que son hombres